Performans Değerlendirme Nedir?

Performans Değerlendirme Nedir?

Performans değerlendirme, çalışanın yeteneklerinin işe yatkınlığı, potansiyeli, iş ahlakı ve benzer niteliklerini diğer çalışanlarla karşılaştırarak yapılan ve sistematik bir ölçüm olan Performans Değerlendirme verimli bir iş süreci için bütün kurumların uygulaması gereken bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.

Performans Değerlendirme Sisteminin Tarihçesi

Modern çağda performans değerlendirme örneklerinin karşımıza çıktığı tarih 1900’lü yılların başı olsa da aslında ilk örneklerini M.Ö 3. Yüzyılda Çin deki Wei hanedanında görmek mümkündür. O dönem kralın hizmetkarlarını değerlendirmek için görevlendirilmiş bir personel, hizmetçilerin performansını değerlendirmektedir. Yine geçmiş dönemde performans değerlendirmenin ilkel örnekleri karşımıza çıkmaktadır. Fakat günümüzde kullanılan sistemin ilk örnekleri geçtiğimiz yüzyılın hemen başlarında ortaya çıkmış, kesin olmamakla beraber ilk performans ölçümü ise Frederick Taylor’un başlattığı bilimsel yönetim akımının ilk dönemlerinde iş ölçümü adı ile uygulanmaya başlanmıştır.

Ülkemizde ise performans değerlendirme Karabük Demir Çelik Fabrikasında başlamış sonrasında ise Sümerbank, Makine ve Kimya Endüstrisi, Devlet Demir Yolları gibi kamu kuruluşları tarafından uygulanmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamada öncü olduğu performans değerlendirme 1960’dan itibaren ülkemizdeki özel sektör tarafından da uygulanmaya başlanmıştır.

Performans Değerlendirme Nasıl Yapılmalıdır?

Performans değerlendirmenin nasıl yapılacağı hangi yöntemin kullanıldığına göre değişiklik gösteren dinamik bir süreçtir. Yapılan bilimsel çalışmalar performans yönetiminin amacını 3 ana başlıkta toplamıştır;

1. Yönetsel Amaçlar: Yönetim tarafından karara bağlanan terfi, zam, ücretlendirme, transfer ve işten çıkarma gibi kararların alınmasında performans değerlendirme gibi ölçümleme yöntemlerinin kullanılarak sürece yardımcı olması amaçlanır.

2. Geliştirmeye Yönelik Amaçlar: Personelin gelişimini sağlamak için yapılan eğitim, danışmanlık ve rehberlik gibi çalışmaların planlanmasında yardımcı olması amaçlanır.

3.  Araştırma amacı: Burada amaçlanan çalışanın iş tatmini, motivasyon düzeyi, hedeflerin saptanması ve performans düzeyi üzerindeki etkilerinin saptanması ile olumsuz değişkenlerin iyileştirilmesi amaçlanır.

Şirketinizde uygulayacağınız performans yönetim stratejileri bu amaçlardan hangisini seçeceğinize göre değişiklik gösterirken, seçtiğiniz ölçüm araçları da performans değerlendirme amaçlarınızı tamamlayan bir unsurdur.

Performans Değerlendirmenin Önemi

1. Çalışanların performanslarını doğru şekilde ölçümlemenizi sağlar.

2. Ücret standartlarını saptamanıza olanak tanır.

3. Başarıları ödüllendirmek, terfileri belirlemek için kullanılabilir.

4. Bir çalışanın verimli ya da verimsiz çalıştığını tespit edebilmenizi sağlar.

5. Çalışanın eğitim ihtiyaçlarını saptamanıza yardımcı olur.

6. Yönetici ile çalışan arasındaki iletişimi artırır.

7. Çalışanın yeteneklerinin farkında olmaya ve ekip çalışmasını teşvik etmeye yardımcı olur.

8. Çalışanlara geribildirim sağlayarak onları sürece aktif şekilde dahil etmenizi sağlar.

9. Yöneticilerin de kendilerini değerlendirmelerini sağlar.

10. Performansın artmasını sağlar.

Performans Değerlendirmenin Olumsuz Yönleri

Performans değerlendirmesi her şirket için kendine özgü dinamikler barındırır. Bu nedenle şirket gerçekleri ile uyumlu, hakkaniyetli ve bilimsel temelleri göz ardı etmeyen değerlendirme metotları uygulanmalı ve ortaya çıkan sonuçlar herkes tarafından kabul görecek kadar güvenilir olmalıdır. Çalışanların büyük bir kısmı performans değerlendirmesi uygulamalarında güvensizlik olduğunu düşündüklerinde kendilerini sınanmış, yetersiz, değersiz ve işlerini riskte hissetmeye başladıklarını beyan etmektedir.

Routers tarafından yapılan bir çalışma ABD’de her 5 çalışandan 4’ünün performans değerlendirme sonuçlarından memnun olmadığı, elde edilen sonuçların beklediklerinin aksine olumsuz olduğunu düşündüklerini göstermektedir. Bu nedenle performans değerlendirme metot ve araçlarının iyi tayin edilmesi, sonuçların hakkaniyetle belirlenmesi ve güvenilirliğini kanıtlaması çok önemlidir.

Türkiye'nin Tek İnsan Kaynakları Odaklı ERP Yazılımı Stafik, performans değerlendirme konusunda insan kaynakları departmanlarının yardımına koşuyor. Sunduğu özel modül ile performans formları oluşturmanızı, personelin üst, ast ve çalışma arkadaşlarının birbiri hakkında değerlendirmelerini alarak değerlendirmenizde kullanmanızı sağlarken kariyer planlaması ve eğitim gibi çalışmaları da planlamanıza olanak tanır.