Vardiya Sistemi

İşçilerin sabah gün doğumunda mesaiye başlayıp gece karanlığı çökene kadar çalıştığı ve çoğunlukla emeklerinin karşılığını almadığı bir düzen hayal edin. Biraz haksız gibi duruyor değil mi? Vardiya bu düzensizliği önlemek üzere ortaya çıkmış ve kısaca çalışma sürelerinin düzenlenmesi anlamına gelen bir uygulamadır.

Farklı zaman dilimleri içerisinde farklı insan topluluklarının birbirini takip eden zaman dilimlerinde çalışmasını öngören bu sistem geliştirilmeden önce yani 1860 yılından önce insan kaynağına sadece üretkenlik kaynağı olarak bakılıyordu. Yine bu dönemde çalışanlar güçlerinin sonuna kadar çalışmaya mecbur edilirken haklarını koruyan bugünün yasalarına benzer kanunlar yoktu.

Buhar gücünün makine endüstrisinde kullanılmaya başlanmasıyla ortaya çıkan sanayi devrimi ve sonrasındaki süreçte verimli, düzenli ve hakkaniyetli bir çalışma modeli olarak vardiya sistemi ortaya çıkmış ve devletler tarafından önceleri şüpheci yaklaşmış olsalar da zaman içerisinde işçi çalışma sürelerini yasalarla teminat altına almışlardır.

Türkiye’de Vardiya Sistemi

Ülkemizde de çalışanların haklarını güvence altına almak için hazırlanan yasalar bulunmaktadır. Yasalarda belirlenen sınırlar dahilinde işveren, çalışanların vardiya sürelerini ayarlamakla yükümlüdür. 4857 sayılı İş Kanununda, haftalık normal çalışma süresinin 45 saat olduğu, 45 saati aşan her bir saatlik çalışma için işçiye normal saat başına düşen ücretinin bir buçuk katı fazla mesai ücreti ödenmesi gerektiği, bir yıl içinde yapılan fazla mesai toplamının 270 saatten fazla olamayacağı, haftalık 45 saatlik çalışma süresini tamamlayan işçiye en az 24 saatlik haftalık izin verilmesi gerektiği dolayısıyla işçinin haftada 6 günden fazla çalıştırılamayacağı, ayrıca işçinin günlük 11 saatten fazla, istisna işler / işyerleri hariç gece 7,5 saatten fazla çalıştırılamayacağı belirtilmiştir.

Bununla beraber uygulamada bazı sorunlarla karşılaşmak mümkündür. Bunlardan göze en çok çarpanı ise kuşkusuz çalışanlar için hazırlanan çizelgelerin duvar süsü gibi kullanılmasıdır. İşveren tarafından resmi bir evrak şeklinde hazırlanarak imza altına alınması gereken vardiya çizelgeleri gerektiği şekilde hazırlanmamakta ve çalışanlara zamanında bildirim yapılmamaktadır.

Vardiya Yönetimi Nedir?

Vardiya yönetimi çalışanların çalışma saatlerinin bir çizelge ile düzenlenmesi durumudur. Farklı yaklaşımlardan yararlanılarak düzenlenen bu çizelgeler hazırlanırken matematiksel modellemeler, sezgisel algoritmalar ve bazen her ikisinden de faydalanılmaktadır.

Özellikle yoğun olarak vardiya yönetimine ihtiyaç duyan sektörler ise şunlardır:

1. Endüstri

2. Mağazacılık ve Perakende

3. Turizm ve Otelcilik

4. Hastane

5. Ulaşım

6. Çağrı Merkezleri

7. Güvenlik Hizmetleri

Türkiye’nin tek insan kaynakları odaklı erp yazılımı Stafik ile vardiya yönetiminde yeni bir dönem başlattık. İnsan kaynakları yönetiminde ihtiyaç duyulan tüm modül ve hizmetleri kullanıcının emrine sunan Stafik, anlaşılması kolay ara yüzü, güçlü modülleri ve tamamlayıcı hizmetleri ile insan kaynakları departmanı için tam bir çözümdür.

Her iş yeri çalışanlarının yasal haklarını sağlamakla mükelleftir. Çalışma gün ve süreleri, izin tarihleri, sgk ve benzeri haklar gibi dikkatle kontrol altında tutulması gereken pek çok süreç insan kaynakları tarafından yönetilmelidir. Yazımızın konusunu da oluşturan vardiya yönetiminde de vardiya çizelgelerinin oluşturulmasında çeşitli modellerden faydalanan Stafik ile çizelge oluşturmak için zamanınızı harcamanıza gerek kalmaz. Performans tahlil araçları sayesinde çalışanlarınızın performansına uygun vardiya düzenlemeleri de yapmanıza olanak tanır. Stafik ile sahip olacağınız ayrıcalıkları öğrenmek ve bu ayrıcalıklardan faydalanmak için bizimle istediğiniz her an iletişime geçebilirsiniz.